Uyuşturucu madde ticareti suçu TCK 188’de tarif edilen ve yaptırımları belirlenen bir suçtur. Buna göre bu tür uyuşturucu maddelerin üretimi, ithal edilmesi, ihracı, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına verilmesi veya sevk edilmesi, nakledilmesi gibi işlenen tüm seçimlik hareketler suç kapsamına alınmaktadır.
TCK 188’de ele alınan uyuşturucu madde ticaretinin niteliği, ele geçirilen ve ticaretinin yapıldığı tespit edilen uyuşturucu maddenin türüne ve diğer başka suçlarla bağlantısına göre değerlendirilir. Buna göre insan ve toplum sağlığı ve refahı için zararı kritik seviyede olan uyuşturucular (örn: eroin, kokain, morfin veya bazmorfin) için yaptırımlar daha ağırdır. Öte yandan tüm uyuşturucu maddeler suçun tarifine uyduklarında aynı nitelikte cezai yaptırıma maruz kalırlar.
Güngör Kınacı’ya göre ise uyuşturucu madde; “Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde, kanunlarımızda veya kanunların verdiği yetkiye dayanan Bakanlar Kurulu kararlarında uyuşturucu madde olduğu kabul edilerek; tıbbi ve bilimsel amaçlar dışında imali, ithali, ihracı, satılması, satın alınması, bedelsiz devredilmesi, bedelsiz devralınması, bulundurulması, sevk edilmesi, nakledilmesi, kullanılması yasaklanan ya da ruhsata bağlanan, ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak, belirtilen eylemlere konu edilmesi suç oluşturan doğal ve yapay maddeler” olarak tanımlanmıştır.
Makale İçeriği
TCK 188/1 Uyuşturucu Madde İthali
Kanunun 1.Maddesine göre:
“Tıbbi afyon ile müstahzaratının ve morfin ve bütün milhlerinin ve morfinin uzvi hamızlarla veya küul cezrile birleşmesinden mütehassıl bütün eterlerinin ve bunların milhlerinin ve koka yaprağı, ham kokain ve kokain ekgonin ve tropokokain ile bütün milhlerinin ve yüzde 0,20 gramdan fazla morfin ve milhlerini ve yüzde 0,10 gramdan fazla kokain ve milhlerini muhtevi bütün müstahzarların ve ökodal (Eugodal), dikodit (Dicodide) ve Dilodit (Dilaudide), Asedikon (Acedicone) ve bunların terkibi kimyeviyesinde bulunan maddelerle bütün müstahzarlarının ithal, ihraç ve memleket içerisindeki satışı Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletinin murakabesine tabidir.”
Uyuşturucu madde ticareti suçu TCK 188/1, bir maddenin birtakım işlemlerden geçirilerek uyuşturucu maddeye elde edilmesini konu alır. Uyuşturucu madde üretimi, belirli bir işlemden geçen maddenin niteliğinin değiştirilerek uyuşturucu madde haline getirilmesi anlamına gelir.
CK 188/1’de düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ithali suçu, bu tür maddelerin yurt dışından ülkeye sokulmasını konu alır. Diğer başka suçlarla bağlantısı yoksa uyuşturucu maddenin ülkeye ne şekilde sokulduğu önemli olmayabilir.
“Bu maddede, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin imal ve ticareti suçuna ilişkin hükümler düzenlenmiştir. Burada uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin nelerden ibaret bulunduğu tanımlanmadığı gibi, bunların teker teker gösterilmesi yoluna da gidilmemiştir. Bunun nedeni, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ve aynı etkiyi yapan ilaç ve sentetiklerin kötüye kullanılmalarının yaptırım altına alınarak güçlü bir sosyal savunmanın sağlanmasıdır. Böylece, psikotrop madde olarak, uyuşturucu veya uyarıcı etkisi yapan ve kişilerde bağımlılık meydana getiren bütün maddelerin, bu suçun konusunu oluşturacağı kabul edilmiştir”.
TCK 188/2 Uyuşturucu Madde İhracı
Uyuşturucu madde ticareti suçu TCK 188/2, bu suçu işleyen failin, maddeyi başka bir ülkeye ihraç etmek için Türkiye’yi transit geçiş hattı olarak kullanması durumudur. Bu durumda uyuşturucu madde ithal ya da ihraç değil, uyuşturucu madde nakletme suçundan yargılanması gerekebilir.
TCK 188/3 Uyuşturucu Madde Ticaretine Teşebbüs
Uyuşturucu madde nakletme veya bulundurma suçu TCK 188/3’te düzenlenmiştir. Buna göre fail, uyuşturucu madde ticareti yaparken, gümrük alanına girmeden önce uyuşturucu maddeyi ihraç etmekten vazgeçebilme özgür iradesine sahip olduğu için, bu koşulda yakalanan suçlu için ihraç etme durumu söz konusu değildir.
Bu tür durumlarda fail hakkında uyuşturucu madde ihraç etmeye teşebbüs suçu sebebiyle, diğer her türlü detay da göz önünde bulundurularak TCK madde 192’de düzenlenen etkin pişmanlık ile gönüllü vazgeçme hükümleri uygulanabilir.
“TCK m.188/3’te sayılan tüm fiilleri tek tek saymak yerine, “uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ülke içinde ticareti suçu” ibaresi kullanılmış, “ülke içinde” ibaresine yer verilmekle ithal ve ihraç fiilleri ile TCK m.188/3’te sayılan fiiller ayrıştırılmaya çalışılmıştır.“
TCK 188/4 Uyuşturucu Madde Satma
Uyuşturucu madde satma suçu TCK 188/4’te düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre uyuşturucu madde ticareti yapma, depolama, satın alma, kabul etme gibi suçların umuma açık yerlerde işlenmesi durumunda suçun cezası 15 yıldan az olmamak üzere hapis ve 30 bin güne kadar adli para cezası olarak belirlenmiştir.
TCK 188 maddenin 4. fıkrasında düzenlenen bu hükümlere göre, uyuşturucu madde ticaretinin eğitim, kışla, hastane, okul, ibadethane gibi sosyal amaçla kurulu binaların 200 metreden yakın mesafe içinde işlenmesi halinde suçun cezası artabilmektedir.
TCK 188/7
TCK m.188/7’nin konusu ile ilgili olarak madde gerekçesinde aynen şu ifadeler kullanılmıştır: “Dikkat edilmelidir ki, bu suçun konusu, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan maddelerdir ve bunlar uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmazlar; ancak bu maddelerin ithal ve imalinin resmi makamların iznine bağlı olması gerekir. Söz konusu suç, seçimlik hareketli bir suçtur ve bu seçimlik hareketlerden birinin gerçekleşmesiyle suç oluşacaktır. Ancak bunlardan birkaçının bir olayda gerçekleşmesi halinde bir suçun işlendiğini kabul etmek gerekir”.
Uyuşturucu Madde Ticareti Davalarında Delil Yetersizliği
Uyuşturucu madde ticareti ile uyuşturucu madde kullanımı farklı yaptırımlara sahip cezalardır. Uyuşturucu madde ticareti davalarında delil yetersizliği, genellikle kişisel kullanımla tutarsız bir miktara sahip olunması, ancak ticaretinin yapıldığına dair yeterli bir delilin olmadığı davalarda ortaya çıkar.
Savcılık, belirli bir uyuşturucuya sahip olduğunuzu ve o uyuşturucuyu sattığınızı veya satmayı amaçladığınızı kanıtlama yükümlülüğündedir. Bir vakada uyuşturucu suçunun gerçekleştiğine dair doğrudan kanıt olmadığında, bulunan uyuşturuculara ek olarak başka delillerin veya uyuşturucu kaçakçılığı belirtilerinin olup olmadığı tespit edilir.
Uyuşturucu davalarında Sanık, suçla ilgili gerekli bilgi veya şüpheye sahip olmadığına dair delil göstermekle ilgili olarak kanıta dayalı bir sorumluluk taşır. Sanığın suçla ilgili bilgi veya şüpheye sahip olduğuna dair mevcut delillere atıfta bulunmak iddia makamına aittir.
Uyuşturucu Madde Ticareti Yapıldığına Dair Muhtemel Deliller
Uyuşturucu madde ticareti niyetinin çıkarılabileceği deliller aşağıdaki faktörlerin en az birini veya daha genel olarak bir kombinasyonunu içerebilir.
- Kişisel kullanımla tutarsız bir miktara sahip olma.
Sadece kullananlarda görülmeye alışılmadık, saf durumda uyuşturucu bulundurulması. - Eroin, Kokain, Crack Kokain, PCP, Metamfetamin, Amfetamini, LSD, Esrar gibi çeşitli türlerde uyuşturucuların bulundurulması, tüketimden çok ticareti gösterebilir.
- Uyuşturucunun satışa hazırlandığına dair kanıtlar. Uyuşturucunun küçük paketlere ayrılmış olarak ele geçmesi.
- Şüphelinin kontrolünde bulunan bir mekanda, tartı, kesici maddeler, torbalar veya folyo gibi uyuşturucuyla ilgili ekipman bulunması.
Uyuşturucu ticaretini teyit etme eğiliminde olan bilgileri içeren hesap defterleri veya diğer belgeler, örneğin, müşterilerin telefon numaralarının kayıtları ve uyuşturucunun miktarları veya açıklamaları gibi gelecekteki bir amacı destekleyici nitelikte notlar.
Uyuşturucu ticareti suçu aşağıdaki suçlarla organik olarak bağlantılı olma eğilimindedir.
- Uyuşturucu üretimi
- Uyuşturucu madde bulundurma
- Ağır silah bulundurma
- Kara para aklama.
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun Unsurları
Uyuşturucu madde kullanmak, bulundurmak ya da ticaretini yapmak farklı miktarlarda cezayla sonuçlanabilen davaların konusu olabilir. Uyuşturucu davalarında suç unsurları temelde aynıdır.
Uyuşturucu ile ilgili suç ne olursa olsun her durumda, makul bir şüphenin ötesinde, davalının bilerek ve kasıtlı olarak bulundurma veya dağıtım amacıyla bulundurma ya da daha ciddi başka bir suç ile alakalı olarak bulundurma unsurları incelenir.
Sanığın kanunu çiğnediğini bilmesi gerekli değildir, ancak suçu oluşturan eylemin gerçekleşmesini amaçlamış olup olmadığı araştırılır.
Uyuşturucu kullanmak ya da bulundurmak ayrı bir suç iken uyuşturucu madde ticareti yapmak farklı değerlendirilecek bir suçtur.
Uyuşturucu Kaçakçılığı, Satışı ve Yetiştiriciliği
Bir kişi, aşağıdaki durumlarda kontrollü bir uyuşturucu madde ticareti yapmış olur:
- Satmak
- Satma niyetiyle veya başka bir kişinin satması için hazırlamak
- Satma niyetiyle taşımak veya başka bir kişinin satması için muhafaza etmek veya gizlemek ya da herhangi birini satması için başka bir kişiye yardım etmek.
- Eken, diken, besleyen, büyüten, bakım veren, koruma veya gizleme sağlayan, toplayan.
- Bir kişinin uyuşturucu elde edilen bitki yetiştirmesi veya bitkilerin yetiştirilmesi üzerinde kontrolü ya da yetiştirme için finansman sağlaması.
- Yetiştirme, bitkiyi veya ürünlerini satma niyetiyle veya başka bir kişinin satması için yapılırsa ticari olarak kabul edilecektir. Kanun, kontrollü bitkilerin ticari olarak yetiştirilmesini ve satışını cezalandırmaktadır.
Şüpheden Sanık Yararlanır
Bu madde uyarınca bir mahkumiyet hükmü verilebilmesi için, her türlü şüpheden uzak, kesin ve yeterli kanıt elde edilmiş olması gerekir.
Amacı, somut olaylardaki gerçeği açığa çıkararak adaleti sağlamak, suçu işlediği sabit bulunan faili cezalandırmak, kamu düzeninin bozulmasını önlemek ve bozulan kamu düzenini yeniden tesis etmek olan ceza muhakemesinin evrensel ilkelerinden biri “masumiyet karinesi” olarak da ifade edilen “şüpheden sanık yararlanır” ilkesidir.
Masumiyet karinesi ilkesinin temeli, ceza davasında sanığın mahkumiyetine karar verilebilmesine ilişkin şüphenin mutlaka sanık yararına değerlendirilmesine dayanır.
Bu ilke, uyuşturucu ticareti davasına konu olan suçun işlenip işlenmediği, işlenmiş ise sanık tarafından işlenip işlenmediği veya gerçekleştirilme biçimi konusunda bir şüphe olması halinde de geçerli hale gelir ve uyuşturucu madde davalarında delil yetersizliği olarak ifade edilebilir.
Sanığın bir suçtan cezalandırılmasına karar verilebilmesinin temel şartı, suçun herhangi bir şüpheye mahal bırakmayacak kesinlikle ispat edilebilmesidir.
“Gerçekleşme şekli şüpheli veya tam olarak aydınlatılamamış olaylar, yetersiz delil ve iddialar sanığın aleyhine yorumlanarak mahkûmiyet hükmü verilemez.”
“Ceza mahkûmiyeti; herhangi bir ihtimale değil, kesin ve açık bir ispata dayanır. Bu ispat, toplanan delillerin bir bölümüne dayanan, ancak diğer kısmı göz ardı edilerek ulaşılan kanaate değil, kesin ve açık bir ispata dayanmalı, hiçbir şüpheye imkân vermeyecek açıklıkta olur.“
Uyuşturucu Maddelerin Tarifi
“Ham afyon: Morfin muhteviyatı ne olursa olsun mahfazalarından istihsal edilmiş ve paketlenmesi ve nakli için lazım gelen ameliyeden (uygulama) başka bir ameliye görmemiş olan kendi kendine mütehassir usareye (öz su) ham afyon denir. “
“Tıbbi afyon: Tıbbi istimale yarayacak şekle gelmesi için lazım gelen istihzarata tabi tutulmuş ve toz veya granüle hâlinde veyahut kodeksin gösterdiği lüzuma nazaran tesirsiz maddelerle karışmış şekilde olan afyona tıbbi afyon denir.”
“Morfin: (C17 U19 NO3) kimya düsturuna uygun olan afyonun başlıca cevheri müessirine (morphine) denir. “
“Diasetilmorfin: (C21 H23 NO5) – (Diamorphine, Heroine) kimyevi düsturuna uygun olan cisme (Diacetylmorphine) denir. “
“Koka yaprağı: (Eryroxylacees) fasilesinden (Ervthroxvlon Coco Lamarck), (Erythroxylon novogranatense) ve (Hieronymus) (Morris) ve bunun muhtelif cinslerinin veya aynı fasilenin (familya) diğer nevilerinin yapraklarına koka yaprağı denir ki, bu yapraklardan gerek doğrudan doğruya ve gerekse kimyevi tahavvüllerle (Cocaine) istihsal olunabilir. Ham kokain: Koka yapraklarından doğrudan doğruya veya bilvasıta istihsal olunup (Cocaine) istihzarına yarayan bütün mahsulata denir. “
“Kokain: (C12 H21 NO4) kimyevî düsturuna malik olup %20 kloroformda mahlul hâlinde bulunan Levojir (Benzoylecgonine) nin metil eterine kokain (Cocaine) denir. “
“Ecgonine: (C9 H15 NO3 H2O) kimyevi düsturuna malik olan (Ecgonine levogyre) e ve sanayide bu cismin tekrar meydana çıkarılmasına yarayan bütün müştakkatına denir.“
Kaynaklar: Genel Kurul Kararları. Türk Ceza Kanunu, Ertekin Aksüt (İstanbul Ünivertitesi Yüksek Lisans Tezi) BKZ: Ceza Avukatı
TCK 188 Hangi suç?
TCK 188 Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu’dur.
Uyuşturucu satıcı kaç yıl yatar?
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Uyuşturucu yüz kızartıcı bir suç mu?
Uyuşturucu ve uyuşturucu içeriği olan suçlar yüz kızartıcı suçlar arasında yer almamaktadır
Üzerinde kaç gram uyuşturucu yasak?
Yargıtay başka bir yan delil bulunmaması halinde, esrar için “günde 3 kere 1-1,5 gram”, eroin için “günlük 60 miligram” gibi sınırlar belirlemiştir. Bu sınırların aşılması halinde; suç, kullanım amacıyla buldurma olarak kabul edilmez.
